Birkenstock, Hollywood yıldızları ve pop kültürüyle özdeşleşmiş bir marka olarak, ikonik sandaletlerinin sanat eseri olarak kabul edilmesi için hukuk mücadelesi verdi. Ancak Almanya Federal Adalet Divanı, markanın bu talebini reddederek sandaletlerin sanat eseri sayılmayacağına hükmetti.
Telif Hakkı ve Mahkeme Kararları
1774’ten beri faaliyet gösteren ve ayakkabı sektörünün öncülerinden biri olan Birkenstock, tasarımına benzer sandaletler üreten üç rakibini mahkemeye verdi. Şirket, sandaletlerinin “telif hakkıyla korunan uygulamalı sanat eserleri” olduğunu savundu ve bu nedenle kopyalanmaması gerektiğini öne sürdü. Alman yasalarına göre sanat eserleri, standart tüketim mallarına kıyasla daha güçlü fikri mülkiyet korumasına sahiptir.
Köln’deki bir bölge mahkemesi, Birkenstock lehine karar alarak sandaletleri “uygulamalı sanat eseri” olarak tanımladı ve ihtiyati tedbir uygulanmasına hükmetti. Ancak daha üst bir mahkeme, bu kararı bozarak geniş kayışlı ve büyük tokalı sandaletlerin sanatsal bir değere sahip olmadığı yönünde görüş bildirdi. Nihai karar Mayıs 2023’te verildi ve en yüksek mahkeme, Birkenstock sandaletlerinin telif hakkı korumasına uygun olmadığına hükmetti. Mahkeme, bir ürünün teknik gereklilikler doğrultusunda tasarlandığında sanat eseri sayılmayacağını belirtti.
Yargıç Thomas Koch, “İddialar asılsızdır çünkü sandaletler telif hakkıyla korunan uygulamalı sanat eserleri değildir” diyerek davayı reddetti. Ayrıca, resmi tasarım unsurları içeren zanaatkârlığın tek başına sanat olarak değerlendirilemeyeceğini vurguladı.
Birkenstock’un Moda Dünyasındaki Yeri
Bir dönem moda dünyasında göz ardı edilen Birkenstock, 1990’larda süpermodel Kate Moss’un tercihiyle popüler hale geldi. Zamanla ana akım modanın bir parçası haline gelen sandaletler, Oscar töreni gibi kırmızı halı etkinliklerinde bile kullanıldı. Katie Holmes, Naomi Watts ve Gigi Hadid gibi ünlü isimler de markanın ürünlerini sıkça tercih etti.
2021 yılında Fransız milyarder Bernard Arnault ve LVMH tarafından desteklenen ABD merkezli özel sermaye şirketi L Catterton, Birkenstock’un çoğunluk hisselerini satın aldı. 2023’te New York Borsası’nda işlem görmeye başlayan şirketin piyasa değeri yaklaşık 8,6 milyar dolara ulaştı.
Birkenstock’un Küresel Başarısı
Alman markası Birkenstock, uzun yıllardır ayakkabı sektöründe kalite ve konforun simgesi oldu. İlk olarak bir aile şirketi olarak kurulan marka, esnek tabanlık üretimiyle sektöre adım attı. 1960’larda üretilen deri kayışlı sandaletler, farklı renk ve kayış modelleriyle çeşitlendi.
Marka, Dior, Manolo Blahnik ve Rick Owens gibi dünyaca ünlü lüks markalarla iş birliği yaparak, estetik ve konforu bir araya getiren özel tasarımlar sundu. Kuruluşundan bu yana altı nesildir aile mülkiyetinde kalan Birkenstock, günümüzde küresel çapta güçlü bir marka olarak varlığını sürdürüyor.
Comments