Hazır giyim sektöründe, Türkiye'nin rakip ülkelerle olan üretim maliyetleri farkı artmış ve bu durum dış ticaret rakamlarına da yansımıştır. 2023 yılının Ocak-Ekim ayları arasında, hazır giyim ithalatı 3,2 milyar dolar ile tarihi bir zirveye ulaşırken, Kasım ayı itibarıyla ihracatta hem ciro hem de miktar bazında düşüşler gözlemlendi; ciroda %10, miktar olarak ise %15 oranında azalma yaşandı.
Yükselen iç maliyetler ve dış piyasalarda beliren rekabetçi fiyatlar neticesinde, ihracat gerilerken ithalat adeta patlama yaptı. 2023 Ocak-Ekim döneminde, ithalat geçmiş yılların en yüksek 10 aylık performansını göstererek 3,2 milyar doları aştı. İhracatta ise aynı dönemde değer bazında %8,6, miktar bazında ise %15,4 gerileme kaydedildi. Bu durum, ihracat birim fiyatının kilogram başına %10'luk zorunlu artışla 17 dolardan 19 dolara çıkmasına sebep oldu. Sektör temsilcileri, artan maliyetlerin yerli markaların ve Türkiye'de faaliyet gösteren yabancı markaların yurt dışı tedarikine yönelmesine ve yurt dışı mağazalarının alım tercihlerinin değişmesine yol açtığını ifade ettiler.
Ekonomi yönetimi, ithalata eklenen gümrük vergilerini Kasım ayından itibaren %30'dan %39'a çıkarmıştır. Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği Başkanı Ramazan Kaya, maliyet artışları nedeniyle Türkiye'nin dışa bağımlılığının arttığını belirtti ve özel dokuma ürünlerinde ülkenin artık pahalı hale geldiğini, bu sebeple hem yerli hem de yabancı markaların tedarik için yurt dışına yöneldiğini söyledi. İşçilik maliyetlerinin 900 dolara ulaştığı Türkiye'nin, 200 dolarla üretim yapan ülkelerle rekabet etmekte zorlandığına dikkat çekti.
Perakende sektörüne gelince, Türkiye'deki mağazalarında dünyaca ünlü markaları bulunduran Çiçek İç Giyim Yönetim Kurulu Üyesi İzzet Stamati, turist sayılarının geçen yılki alışveriş hacmine olumlu katkısını anımsatarak, bu yıl da şirketlerin ithalat siparişlerine aynı beklentiyle yüklendiklerini ancak 2023'te turist alışverişlerinin beklenen seviyelerin altında kaldığını ifade etti. Yüksek maliyetler nedeniyle markaların üretim için Mısır gibi Kuzey Afrika ülkelerine yöneldiğini belirtti ve kendi markası Stamati's için de Türkiye'de üretim yaptıklarını ancak ithalatla arasındaki fiyat farkının artık kalmadığını, vergilerin artmasıyla bu durumun ürün fiyatlarına da yansıdığını ve önümüzdeki dönemde turist alışverişlerinde bu durumun daha fazla hissedileceğini dile getirdi.
Son on bir yıllık dönemde, hazır giyim ve konfeksiyon ithalatının 2014 yılında 3,3 milyar dolar ile en yüksek seviyeye ulaştığı, salgın etkisiyle 2020'de 1,8 milyar dolar ile en düşük değeri gördüğü belirtildi. Geç tiğimiz yılın Ocak-Ekim aylarında 2,5 milyar dolar seviyesinde olan ithalat, bu yıl aynı dönemde %25'lik bir artışla 3 milyar 182 milyon dolara yükseldi. 2014'ten bu yana hazır giyim ve konfeksiyon ithalatı, 3,2 milyar dolarlık hacmiyle geçmiş yılların en yüksek rakamlarını geride bıraktı. Yıllık giyim ithalatı da son yıllarda bir dalgalanma gösterdi: 2015'te 3 milyar, 2016'da 2,9 milyar, 2017'de 2,7 milyar, 2018'de 2,5 milyar, 2019'da 2,1 milyar, pandemi etkisiyle düşüş gösteren 2020'de 1,8 milyar, 2021'de tekrar yükselen 2,1 milyar ve 2022'de 3,1 milyar dolar seviyelerinde gerçekleşti. Bu değişken eğilim, 2023 yılının ilk on ayında 3,3 milyar dolar ile zirve yapan 2014 yılını takiben, pandemi yılı olan 2020'de 1,8 milyar dolar ile en düşük seviyeye işaret ediyor.
Bu veriler ışığında, Türkiye'nin hazır giyim sektöründe yaşadığı maliyet baskısı ve dış ticaretteki dalgalanmalar, ülkenin bu alandaki rekabet gücünü ve dış pazarlara olan bağımlılığını önemli ölçüde etkiliyor. Ayrıca, yükselen maliyetler ve artan vergilerin, tüketici fiyatlarına doğrudan yansıması bekleniyor, bu da gelecek dönemde özellikle turist harcamalarında daha belirgin bir etki yaratabilir.
Comments