Türkiye Ayakkabı Sanayi Derneği Başkanı Berke İçten'in dediğine göre, 6 Şubat 2023'te Türkiye'nin güneyi ve Suriye'nin kuzeybatısında meydana gelen sırasıyla 7,8 ve 7,7 büyüklüğündeki iki depremde Antakya Kümesinde yaklaşık 400 ayakkabı fabrikası yıkıldı.
İçten, fabrikaların ülkenin üretim kapasitesinin yaklaşık yüzde 10'unu oluşturduğuna dikkat çekti. Türkiye, yaklaşık 350.000 kişiye istihdam sağlayan ve yıllık yaklaşık 550 milyon çift üretim kapasitesine sahip olan ve yaklaşık 10.000 ayakkabı üreticisine sahip.
Ülkenin başlıca ayakkabı üreticileri İstanbul, İzmir, Konya, Gaziantep, Antakya ve Adana'da yer alıyor.
Gaziantep ve Adana’da depremlerden etkilendi, ancak bu illerde bulunan ayakkabı tesislerinin "güvenli" olduğunun altını çizen İçten, Shoe Intelligence'a verdiği demeçte, Antakya'daki tesislerin büyük ölçüde küçük veya orta ölçekli olduğunu ve ortalama olarak yaklaşık 20-25 kişinin istihdam edildiğini ve tahmini olarak yaklaşık 10.000 kişilik bir işgücünü temsil ettiğini söyledi. Üreticiler erkek deri ayakkabılarında uzmanlaştığını dile getirdi.
Fabrikalarda istihdam edilen kişiler “deneyimli işçilerdi. Kaç kişinin öldüğünü bilmiyoruz" diyen İçten, bazılarının depremden daha az etkilenen Antakya'nın eteklerindeki dağlarda yaşadığını kaydetti. İçten, üretimi yeniden başlatmak ve vasıflı işçileri kaybetmemek için insanları bölgede kalmaya ikna etmenin önemini vurgulayarak, "Bazı insanlar bölgeyi terk etti, ancak yeniden inşa etmede hızlı olursak geri dönecekler" dedi. TASD, 19-22 Şubat tarihleri arasında Milano'da düzenlenen Micam fuarının ardından Antakya'ya bir heyet gönderdi.
TASD, ayakkabı endüstrisinin tedarikçilerini temsil eden Aysad ve Türkiye Ayakkabı Sanayii Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı Tasev gibi diğer derneklerle birlikte Türkiye hükümetinin desteğiyle Türkiye'deki fabrikaların yeniden inşasını finanse etmek için şimdiden fon toplamaya başladı. İçten, "Mevcut koşullarda bu kelimeyi kullanmaktan hoşlanmasam da üreticileri kooperatifler aracılığıyla birleşmeye ikna ederek daha büyük üretim tesisleri kurmak için durum bir 'fırsat' olabilir" dedi.
Türk ayakkabı sektöründe kooperatif örneği bulunmadığını ancak yasal çerçevenin mevcut olduğunu ve bu tür organizasyonların tarım gibi diğer sektörlerde zaten var olduğunu kaydetti. Her türlü işletme birleşmesinin gönüllülük esasına göre yapılacağını ve yeni Antakya kümelenmesinin ülkedeki diğer ayakkabı bölgeleri için “model” haline gelebileceğinin altını çizdi. Antakya'nın kamu altyapısının da yeniden inşa edilmesi gerektiğini, ancak bunun Türkiye'nin “güçlü” inşaat sektörü sayesinde hızla yapılabileceğinden emin olduğunu belirtti. İçten, "Çalışmaya yeniden başlamak moral ve bölgedeki insanları ayakta tutmak için önemli" yorumunu yaptı. TASD ayrıca, Antakya'da üretimin yeniden başlamasına yardımcı olabilecek iş yaratmak için devlet kurumları ve Türk Hava Yolları gibi şirketlerle satın alma sözleşmeleri müzakere ediyor. Henüz bir sözleşme imzalanmadı ancak dernek olumlu geri dönüşler aldı.” Diyerek sözlerini tamamladı.