“Nike, Adidas ve Skechers: ‘Trump’ın Tarifeleri Krizi Derinleştiriyor.”

ABD’nin önde gelen ayakkabı markaları, Donald Trump’ın Çin ve Asya ülkelerine uyguladığı yüksek gümrük vergilerine karşı ortak bir mektup yayımlayarak tepki gösterdi. Nike, Adidas, Skechers ve Under Armour gibi dünya çapında bilinen markaların da aralarında bulunduğu toplam 76 firma tarafından imzalanan bu mektupta, malzeme ve ekipman üzerindeki yüksek vergilerin ayakkabı sektörünü “varoluşsal bir tehdit” altına aldığı vurgulandı.

Üretimde Zorlayıcı Etkiler

Ayakkabı Dağıtıcıları ve Perakendecileri Derneği (FDRA) tarafından Beyaz Saray’a gönderilen mektupta, düşük ve orta gelirli Amerikalılar için uygun fiyatlı ürünler sunan firmaların ağır vergi yükünü taşıyamayacağı ve birçok üreticinin kapanma riskiyle karşı karşıya kalacağı belirtildi. Özellikle hammadde ve üretim makinelerinde yaşanan yüksek vergi artışlarının üretim maliyetlerini sürdürülemez hale getirdiği kaydedildi.

Trump yönetimi tarafından 2 Nisan’da duyurulan yeni tarifeler, Çin, Vietnam ve Kamboçya gibi ABD ayakkabı sektörünün başlıca tedarikçi ülkelerini kapsıyor. Vietnam ve Kamboçya’ya yönelik vergi oranları başlangıçta yüzde 45’in üzerinde belirlenmiş ve daha sonra yüzde 10’a çekilmiş olsa da, Çin menşeli ürünlerde uygulanan vergiler yüzde 145 seviyesine kadar yükseldi.

Üretim Zincirlerinde Tıkanıklık

FDRA’nın açıklamasına göre, ABD’li ayakkabı şirketleri hâlihazırda özellikle çocuk ayakkabıları gibi bazı ürün gruplarında yüksek vergi oranlarıyla karşı karşıya. Yeni tarifelerle birlikte bu oranların yüzde 150 ila 220 arasında değiştiği belirtiliyor. Dernek, özellikle üretimde kullanılan malzemeler ve makineler üzerindeki ağır vergi yükünün, tedarik zincirlerini yeniden yapılandırmayı neredeyse imkânsız hale getirdiğini vurguladı.

Adidas CEO’su Bjørn Gulden, “Maliyet artışları nedeniyle fiyat artışları kaçınılmaz olacak” diyerek, tarifelerin ABD’deki ürün gamının tamamında maliyetleri artıracağını belirtti.

Gelecek Beklentileri ve Talepler

FDRA, mektubunda söz konusu vergilerin üretimi ABD’ye geri getirmeyeceğini açıkça ifade etti. Dernek, yatırım için gerekli öngörülebilirliğin sağlanamadığı sürece şirketlerin kaynaklarını başka ülkelere kaydırmasının da mümkün olamayacağını bildirdi.

Sektör temsilcileri, Trump yönetiminden özellikle üretimde kullanılan malzemeler ve makineler üzerindeki vergiler için muafiyet talep ediyor. Taleplerin reddedilmesi durumunda hem tüketicilerin hem de sektör çalışanlarının ciddi ekonomik sıkıntılarla yüzleşmek zorunda kalacağı uyarısında bulunuyorlar.

Mektup şu şekilde;

29 Nisan 2025

Sayın Donald Trump

Amerika Birleşik Devletleri Başkanı

Beyaz Saray

Washington, DC 20500

Sayın Başkan,

Son açıklamalarınızda, sektörlerinin doğası gereği ve kendi kusurları olmaksızın özellikle zor durumda kalan şirketler için tarife muafiyetlerini değerlendireceğinizi belirttiğiniz için teşekkür ederiz. Amerika’nın önde gelen ayakkabı üreticileri, imalatçıları ve perakendecileri olarak, ayakkabının karşılıklı tarifeler kapsamından çıkarılmasını önemle rica ediyoruz.

ABD ayakkabı sektörünün doğası gereği, Amerikan ayakkabı şirketleri ve aileleri, bu kadar büyük maliyet artışlarından kaynaklanan varoluşsal bir tehdit ile karşı karşıya. Yüzlerce işletme kapanma tehlikesiyle karşı karşıya ve on binlerce iş riske atılmış durumda. Birçok sipariş beklemeye alınmış ve Amerikan tüketicileri için stoklar kısa süre içinde tükenebilir.

Tarifeler nedeniyle özellikle ağır bir yük altındayız çünkü ABD hükümeti, yeni tarifeler eklenmeden önce bile sektöre önemli bir tarife yükü uyguluyor. Örneğin, çocuk ayakkabılarında sıklıkla %20, %37,5 ve daha yüksek oranlarda tarifeler uygulanıyor (karşılıklı tarifeler hariç). Şimdi yeni karşılıklı tarifeler bu mevcut yüksek oranların üstüne ekleniyor, bu da birçok Amerikan ayakkabı şirketinin artık %150 ila %220 arasında değişen oranlarda vergi ödemek zorunda kalacağı anlamına geliyor.

Uygun fiyatlı ayakkabılar üreten birçok şirket, düşük ve orta gelirli Amerikalılar için bu ağır tarife yükünü taşıyamayacak durumda. Şirketler bu maliyetleri ne kendileri karşılayabilir ne de tüketicilere yansıtabilir; tarifelerden hemen muaf tutulmazlarsa kapanmak zorunda kalacaklar.

Diğer bazı sektörlerden farklı olarak, biz Amerikalılar için hemen satın alınması gereken ürünler üretiyoruz ve genelde finansman sağlanamaz. Bu da şu demek: Amerikalılar ayakkabılarını genellikle 30 ila 50 dolar arası fiyatlarla satın alır ve hemen ödeme yapar. Bu önemli fiyat artışları, Amerikalı tüketicilerin uygun fiyatlı ayakkabı seçeneklerine erişimini kısıtlayacaktır.

Üstelik bu tarifeler ABD’de üretimi geri getirmeyecektir. ABD’de üretimi geri taşımak için ciddi sermaye yatırımları ve yıllar süren planlamalar gerekir. Yeni tarifeler yalnızca iş ortamını daha da kötüleştiriyor ve sektörümüz için gerekli sermayeyi tamamen yok ediyor. Ayrıca, ABD’de ayakkabı üretmek için gereken makine ve malzemeler üzerinde de karşılıklı tarifeler uygulanıyor.

Tarifelerin çoğu üründen daha yüksek olduğu ve neredeyse 100 yıldır yürürlükte olduğu halde, yerli ayakkabı üretimi azalmıştır. Aslında biz, tarifelerin iç üretimi önemli ölçüde artırmadığı tek sektörüz; tarifeler sadece her ailenin kasasında büyük bir maliyet etkisine dönüşüyor.

Şu anda devam eden durum sürerse, Amerikan ayakkabı işçileri ve tüketicileri zarar görecektir. Bu durum acil eylem ve dikkat gerektiren bir krizdir. Amerikan ayakkabı sektörü, bu öngörülemeyen tarife rejimini kaldırırken iş modellerini ve tedarik zincirlerini ayarlamak için aylara sahip değil. Şirketlerimizin çoğu, şu anda ABD’ye ulaşan ürünlerin maliyetlerini nasıl ödeyeceğini bile bilmiyor. Bu ani ve beklenmedik ek tarifeler, Amerikan ayakkabı sektörünü ciddi risk altına sokuyor. ABD’deki iş kayıpları, tüketicilere ek maliyetler ve harcamalarda ciddi azalmalar sektörümüze büyük darbe vuracak ve tüm ABD ekonomisine zarar verecek.

Daha hedeflenmiş bir yaklaşım, temel tüketim malları yerine stratejik ürünlere odaklanarak ulusal güvenlik çıkarlarını ileri taşıyabilir ve Amerikan ailelerine gereksiz yük getirmeden uygulanabilir. Saygıyla, ayakkabının karşılıklı tarife rejiminden çıkarılmasını talep ediyoruz.

Saygılarımızla,

(liste şirket isimleriyle devam ediyor)