Türkiye’nin Ayakkabı İthalatı Dört Yılda Üçe Katlandı.

Türkiye’de ayakkabı sektörü, artan üretim maliyetleri ve ithalatın cazip hale gelmesi nedeniyle küresel rekabet gücünü yitirmeye başladı. 2020’de dünya ayakkabı ithalatından %0,4 pay alan Türkiye, 2024’e gelindiğinde bu oranı %1,1’e yükseltti. Ancak aynı dönemde ihracat tarafında gerileme yaşandı.

Hazır giyim ve ayakkabı, uzun yıllar boyunca Türkiye’nin güçlü olduğu üretim alanları arasında yer aldı. Fakat son dönemde tablo tersine dönmüş durumda. Yükselen üretim giderleri, düşük kur ve finansmana erişimde yaşanan sıkıntılar, üreticilerin rekabet gücünü zayıflattı. Bu koşullar ithalatın hızla artmasına yol açarken üretim ve ihracatta düşüşleri beraberinde getirdi.

Uluslararası Ticaret Merkezi verilerine göre, 2020’de küresel ayakkabı ithalatı 125,5 milyar dolardı. Türkiye’nin ithalatı ise aynı yıl 498 milyon dolarda kaldı ve ülke dünya sıralamasında 40. sırada yer aldı. O dönemde küresel ithalattan aldığı pay %0,4’tü. 2024’te ise dünya ayakkabı ithalatı 163 milyar dolara çıkarken Türkiye’nin ithalatı 1,7 milyar dolara ulaştı. Yani küresel ithalat yalnızca %29,8 artarken, Türkiye’nin ithalatı %243 oranında yükseldi. Böylece Türkiye, dört yılda 18 basamak birden atlayarak 22. sıraya çıktı ve dünya ithalatındaki payını %1,1’e taşıdı.

İhracatta Tersine Tablo

Aynı dönemde ihracatta tam tersi bir tablo göze çarpıyor. 2020’de 127,6 milyar dolarlık dünya ayakkabı ihracatı içinde Türkiye 829,4 milyon dolarlık satışla %0,6 pay almıştı. 2021 ve 2022’de bu oran %1 sınırına kadar çıkmış olsa da, 2024’te dünya ayakkabı ihracatı 179,8 milyar dolara ulaşmasına rağmen Türkiye’nin ihracatı 1,1 milyar dolarda kaldı ve payı tekrar %0,6’ya geriledi.

2025’in Ocak–Ağustos döneminde ise düşüş sürdü. İstanbul Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği (İDMİB) verilerine göre, söz konusu dönemde ayakkabı ihracat miktarı 124,4 milyon çifte gerileyerek geçen yıla kıyasla %24,7 düşüş gösterdi. Toplam ihracat geliri de %11 azalışla 527 milyon dolar seviyesine indi. Buna karşın birim ihracat fiyatında artış yaşandı. 2024’te çift başına 3,58 dolar olan ortalama fiyat, bu yıl %18,3 yükselişle 4,23 dolara çıktı.

Aynı dönemde ayakkabı ithalatı ise 991 milyon dolardan 1 milyar 48 milyon dolara yükseldi. Yurtiçi satışlardaki payı %7 seviyelerinden %30’lara kadar çıktı.

Sektörün Görüşü

Sektör temsilcileri, tabloyu tersine çevirmek için üretim maliyetlerini düşürecek adımların, teknoloji yatırımlarının ve ihracat desteklerinin hayati önem taşıdığını belirtiyor.

Yetkililer, “Bu yıl ihracat 110-120 milyon çift ile kapanır. 2026’da da benzer bir tablo bekliyoruz. Karlılık yok, elimizdeki stoğu eritiyoruz” değerlendirmesinde bulundu.